Σε «κόκκινο συναγερμό» βρίσκονται οι υγειονομικές αρχές στη χώρα μας, καθώς σύμφωνα πληροφορίες έχει εντοπιστεί στην Αθήνα το μεταλλαγμένο στέλεχος του κορωνοϊού, το οποίο είναι πολύ πιο μεταδοτικό.
Όπως αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες, το μεταλλαγμένο στέλεχος, που μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα και επίσης μεταδίδεται πιο εύκολα στα παιδιά, εντοπίστηκε σε τέσσερα δείγματα που δόθηκαν στο Ίδρυμα Ιατροβιοτεχνολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Alpha, πρόκειται για πτήση που ήρθε στην Ελλάδα την προηγούμενη εβδομάδα από τη Μεγάλη Βρετανία. Όπως είναι γνωστό όποιοι έρχονται από τη Μεγάλη Βρετανία υποβάλλονται σε rapid test. Εκεί τα εν λόγω κρούσματα βρέθηκαν θετικά και στη συνέχεια διενεργήθηκαν και μοριακοί έλεγχοι, στους οποίους εντοπίστηκε και το νέο στέλεχος.
Τα άτομα αυτά έχουν απομονωθεί σε ξενοδοχείο καραντίνας, ενώ η Πολιτική Προστασία παρακολουθεί και όσους βρίσκονταν σε κοντινές θέσεις από αυτούς.
Υπενθυμίζεται ότι το νέο, μεταλλαγμένο στέλεχος του ιού εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Αγγλία και έχει ανησυχήσει τους επιστήμονες σε όλο τον πλανήτη. Ήδη έχει αρχίσει να εμφανίζεται σε αρκετές χώρες, κυρίως λόγω των ταξιδιών που έγιναν στο διάστημα των γιορτών και αυτό προκάλεσε ακόμα περισσότερη ανησυχία στην επιστημονική κοινότητα.
Νωρίτερα και η Κύπρος ανακοίνωσε πως εντοπίστηκαν 12 κρούσματα με το μεταλλαγμένο στέλεχος.
«Καμπανάκι» από ECDC: Κίνδυνος για περισσότερες νοσηλείες και θανάτους
Στο μεταξύ, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) έχει δώσει στη δημοσιότητα νέα έκθεση σχετικά με τον κίνδυνο εξάπλωσης της νέας μετάλλαξης στην Ευρώπη. Μεταξύ άλλων, η έκθεση αναφέρει ότι:
* Οι ιοί υφίστανται συνεχώς μεταλλάξεις, συνεπώς η εμφάνιση νέων μεταλλάξεων στον κορωνοϊό είναι κάτι αναμενόμενο και από μόνο του δεν αποτελεί πηγή ανησυχίας, καθώς ο SARS-CoV-2 δεν αποτελεί εξαίρεση.
* Πολλές χιλιάδες μεταλλάξεις του νέου κορωνοϊού ήδη κυκλοφορούν στον κόσμο και περισσότερες θα εμφανισθούν στο μέλλον, οι περισσότερες από τις οποίες πιθανότατα δεν θα έχουν την παραμικρή επίπτωση στη μεταδοτικότητα ή στη σοβαρότητα της νόσου.
* Έως τις 28 Δεκεμβρίου, η νέα μετάλλαξη (VOC 202012/01) βρέθηκε σε 13 ευρωπαϊκές χώρες και άλλες 11 εκτός Ευρώπης. Δεν συνδέονταν όλες οι περιπτώσεις με ταξίδια από/προς τη Βρετανία, συνεπώς δεν μπορεί να αποκλεισθεί πλέον η διαρκής κυκλοφορία της μετάλλαξης διεθνώς. Αναμένεται έτσι ότι τις επόμενες εβδομάδες θα ανακοινωθούν περισσότερες περιπτώσεις (σ.σ. ήδη οι ΗΠΑ μόλις βρήκαν το πρώτο κρούσμα στο Κολοράντο). Μέχρι στιγμής δεν έχει εντοπισθεί στην Ελλάδα.
* Μια άλλη μετάλλαξη (501.V2), η οποία συνδέεται με ταξίδια στη Νότια Αφρική, έχει επίσης βρεθεί στην Ευρώπη, αλλά σε πολύ μικρότερο βαθμό (δύο μόνο επιβεβαιωμένα κρούσματα στη Βρετανία και ένα στη Φινλανδία).
* Πολλές μελέτες βρίσκονται σε εξέλιξη για να δοθούν απαντήσεις στα έως τώρα αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με τις νέες μεταλλάξεις, όπως η επίπτωση τους στην πορεία της νόσου και στην αποτελεσματικότητα των εμβολιασμών.
* Τα ευρωπαϊκά κράτη καλούνται να κάνουν γενετικές αναλύσεις αντιπροσωπευτικών δειγμάτων από άτομα που έχουν διαγνωσθεί θετικά στον κορονοϊό, προκειμένου να εντοπίζουν έγκαιρα νέες μεταλλάξεις. Επίσης να συνεχίσουν να επιτηρούν τυχόν απότομες αλλαγές στη μεταδοτικότητα ή στη σοβαρότητα της Covid-19. Ακόμη, να συνιστούν την αποφυγή όλων των μη αναγκαίων ταξιδιών από και προς τις χώρες με πολλά περιστατικά της νέας μετάλλαξης.
Ο επικεφαλής επιστήμονας του ECDC Μάικ Κάτσπολ δήλωσε ότι «μολονότι δεν υπάρχουν στοιχεία ότι οι νέες μεταλλάξεις που ανιχνεύθηκαν, προκαλούν πιο σοβαρή νόσο, τα προκαταρκτικά ευρήματα δείχνουν πως μπορεί αυτές να είναι πιο μεταδοτικές. Ο κίνδυνος είναι μεγάλος ότι θα υπάρξει περαιτέρω εξάπλωση αυτών των νέων μεταλλάξεων στην Ευρώπη, οδηγώντας σε περισσότερες νοσηλείες και θανάτους, καθώς και σε αυξημένη πίεση στα συστήματα υγείας. Είναι συνεπώς ουσιώδη τα μέτρα όπως η συνέχιση των μη φαρμακευτικών παρεμβάσεων, καθώς και οι βελτιωμένοι μηχανισμοί επιτήρησης, διάγνωσης, ιχνηλάτησης και ανίχνευσης».
Τι λένε οι Έλληνες επιστήμονες για τη μετάλλαξη του ιού
Ανησυχία επικρατεί στην διεθνή κοινότητα για την εμφάνιση μεταλλαγμένου στελέχους του κορωνοϊού, που έχει «χτυπήσει» κυρίως τη Βρετανία και θα μπορούσε να αποδειχθεί πως διευκολύνει τη μετάδοση του ιού.
Δερμιτζάκης: «Πολιτική» υπόθεση ότι είναι ποιο μεταδοτικό
Ο Μανώλης Δερμιτζάκης, καθηγητής Γενετικής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης σχολιάζει: «Εμφανίστηκε ένα νέο στελεχος με σειρά μεταλλάξεων σε σχέση με το προηγούμενο που δημιούργησε την εντύπωση οτι μεταδίδεται πιο γρήγορα με βάση το γεγονος ότι είναι το 65-70% των μολύνσεων σε Λονδίνο και νότια Αγγλία. Αυτό ομως δε σημάνει ότι είναι και πιο μεταδοτικό. Αυτη η εκτίμηση ότι είναι 70% πιο μεταδοτικό στη Βρετανία δεν έχει αποδειχθεί, και είναι περισσότερο θα έλεγα «πολιτική» υπόθεση ίσως και για να δικαιολογήσει τη μεγάλη διασπορά και να μην εμφανιστεί ως λάθος της Βρετανικης κυβέρνησης. Η μεγάλυτερη πιθανότητα είναι ότι η μεγάλη παρουσία του στη Βρετανία είναι κατά τύχη. Επιστημονικά αυτό ονομάζεται drift δήλαδη τυχαία μετάβαση του ιού σε άλλη κατάσταση χωρίς να σημαίνει ότι άλλαξαν τα «βιολογικά» του στοιχεία, δηλαδή η αλληλεπίδραση του με τον ανθρώπινο οργανισμό. Χρειάζεται πολλή δουλειά για να δείξει κανένας μεγαλύτερη μεταδοτικότητα που δεν έχει γίνει ακόμα. Όποτε ας μην αγχωνόμαστε. Αυτά γίνονται συνέχεια».
«Παρόλα αυτά όμως μας λέει και ότι, πάλι κατά τύχη, μπορεί κάποια στιγμή (με πολύ μικρή πιθανότητα) να προκύψει στέλεχος ανθεκτικό στο εμβόλιο. Άρα εμβολιασμοί γρήγορα και όσο πιο πολλοί γίνεται και κατά προτίμηση με χαμηλό ιικο φορτίο στην κοινότητα», συμπληρώνει.
Γώγος: Τα τέσσερα θέματα που μπορεί να προκύψουν
Την επιστημονική του άποψη για το κατά πόσο είναι ανησυχητική η είδηση της μετάλλαξης του κορωνοϊού διατύπωσε ο καθηγητής, Χαράλαμπος Γώγος.
Ο καθηγητής λοιμωξιολογίας, μιλώντας στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ το βράδυ της Κυριακής, ανέφερε πως δεν είναι η πρώτη φορά που μεταλλάσσεται ο ιός, ωστόσο αυτή τη φορά φαίνεται πως εξαπλώνεται ραγδαία. Ο λοιμωξιολόγος ωστόσο, θεωρεί πως είναι «βαρύ» το μέτρο αναστολής των πτήσεων από και προς την Βρετανία, τουλάχιστον έως ότου υπάρχουν κάποια παραπάνω στοιχεία από τον μεταλλαγμένο ιό.
«Έχουμε δει κάποιες μεταλλάξεις στα γονίδια, τα οποία κωδικοποιούν την παραγωγή πρωτεϊνών που φτιάχνουν την πρωτεΐνη S, με την οποία ο ιός προσκολλάται στα κύτταρα. Αν οι μεταλλάξεις αυτές διευκολύνουν την προσκόλληση, αυξάνουν τη μεταδοτικότητα. Δεν ξέρουμε όμως αν διευκολύνει κι άλλες διαδικασίες ενδοκυττάριες που κάνουν πιο βαριά τη νόσο», ανέφερε ο κ. Γώγος.
«Έχουμε δει ήδη αρκετές μεταλλάξεις από την αρχή και δεν δημιούργησαν κάποια προβλήματα. Δεν έχουμε δεδομένα για τη συγκεκριμένη ακόμα. Μέχρι να έχουμε τα δεδομένα θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί», πρόσθεσε.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο στο οποίο στάθηκε ο καθηγητής, είναι τα θέματα που μπορεί να προκύψουν από την μετάλλαξη του ιού. Όπως είπε, η μετάλλαξη αυτή που εμφανίστηκε σε 4 χώρες συνολικά, μπορεί να προκαλέσει τα εξής:
- Ο ιός να γίνει πιο μεταδοτικός
- Να γίνει πιο τοξικός
- Να μην φαίνεται στα τεστ
- Να υπάρξει επαναμόλυνση από τον μεταλλαγμένο ιό
Μαγιορκίνης: Ψυχραιμία
Σκεπτικός εμφανίστηκε σε ανάρτησή του ο Γκίκας Μαγιορκίνης, αναφορικά με τη μετάλλαξη του κορωνοϊού που εντοπίστηκε στην Αγγλία και τονίζεται ότι πιθανόν ο ιός να μεταδίδεται ευκολότερα.
Ο επίκουρος καθηγητής του ΕΚΠΑ συνέστησε ψυχραιμία και τόνισε ότι η συγκεκριμένη μετάλλαξη έχει εμφανιστεί από τον Σεπτέμβρη στη χώρα, αλλά και στη Νότια Αφρική και στην Ουαλία.
Η ανάρτηση του Γκίκα Μαγιορκίνη:
«Εξακολουθώ να είμαι πολύ σκεπτικός για την επίδραση της μετάλλαξης που λένε ότι πιθανόν να μεταδίδεται ευκολότερα (την οποία και ανέφερα την προηγούμενη εβδομάδα).
Να επισημάνω ότι η συγκεκριμένη μετάλλαξη στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει περιγραφεί από το Σεπτέμβριο, ενώ την έχουν βρει και στη Νότιο Αφρική (αναπτύχθηκε ανεξάρτητα). Επίσης έχει βρεθεί ΚΑΙ στην Ουαλία (αν και δεν φαίνεται στο διάγραμμα παρακάτω) όπου αναπτύχθηκε ανεξάρτητα.
Θεωρώ ότι θα πρέπει πρώτα οι επιστήμονες να κάνουν επαρκείς αναλύσεις μεταδοτικότητας για αυτά τα φαινόμενα που είναι εξαιρετικά αμφισβητούμενα πριν κάνουν δυνατούς ισχυρισμούς. Ακόμα και ΑΝ έχουν κάποια επίδραση στην μετάδοση θα είναι τόσο μικρή που δεν θα έχει και κάποια πρακτική σημασία.
Συστήνω λοιπόν ΨΥΧΡΑΙΜΙΑ, ακόμα και αυτοί που βαράνε τα "καμπανάκια" λένε ότι διατηρούμε το σχέδιο ως έχει. Κρατάμε τα μέτρα και περιμένουμε τα εμβόλια που όλοι παραδέχονται ότι η μετάλλαξη δεν θα επηρεάσει».
Την αξιοπιστία της Μεγάλης Βρετανίας όσον αφορά στον κορωνοϊό έθιξε ο Αθανάσιος Εξαδάκτυλος, ειδικά αυτή τη στιγμή που η μετάλλαξη του κορωνοϊού εμφανίζεται στη χώρα και ακόμα δεν έχουν εξεταστεί όλα τα δεδομένα.
Εξαδάκτυλος: Τα εμβόλια δεν επηρεάζονται
«Τα δεδομένα δεν είναι πλήρη για τη νέα μετάλλαξη και πρέπει να εξετάσουμε τα δεδομένα για να μπορέσουμε να πούμε τις επόμενες μέρες πόσο ανησυχητική είναι. Υπάρχει μια σπασμωδική αντίδραση από τις αρχές της Βρετανίας, καθώς από την αρχή της κρίσης του κορωνοϊού δε συμπεριφέρεται με αξιοπιστία παρά το γεγονός ότι όλοι υποληπτόμαστε το υψηλό επίπεδο της επιστήμης της. Η Μεγάλη Βρετανία συνολικά σε αυτή την πανδημία αν δούμε πώς αντιδρά από την αρχή δεν είναι ένα καλό παράδειγμα. Από την αρχή άλλοτε δεν υπήρχε ο ιός, άλλοτε τα μέτρα ήταν πολύ χαλαρά άλλοτε πολύ σκληρά, δεν είχε δηλαδή μια συγκεκριμένη γραμμή πλεύσης», επισήμανε στον ΣΚΑΪ.
Όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα των εμβολίων μετά την εμφάνιση της νέας μετάλλαξης, δήλωσε ότι «τα εμβόλια που βασίζονται στη νέα τεχνολογία, το m-RNA, μπορούν να προσαρμοστούν και δε θα έχουν πιθανότατα πρόβλημα με τη μετάλλαξη που παρατηρείται. Θα είναι αποτελεσματικά» και πρόσθεσε ότι αυτή τη στιγμή ελέγχεται αν ανιχνεύεται από τα rapid tests ή τους μοριακούς ελέγχους. «Η τεχνολογία που ακολουθούν τα εμβόλια της Pfizer και της Moderna ακολουθούν άλλη τεχνολογία από αυτή του εμβολίου της γρίπης και είναι τέτοια που καλύπτει τις μικρές μεταλλάξεις. Δε χρειάζεται να πάμε στην ανάπτυξη ενός νέου εμβολίου.
Δημόπουλος: Συμβαίνουν συνεχώς μεταλλάξεις
Καθησυχαστικός εμφανίστηκε ο Θάνος Δημόπουλος, όσον αφορά στη μετάλλαξη του κορωνοϊού που εντοπίστηκε στη Βρετανία και ενδεχομένως κάνει τον ιό πιο μεταδοτικό.
«Συμβαίνουν συνεχώς μεταλλάξεις σε περιοχές που δεν έχουν ενδιαφέρον», ανέφερε ο πρύτανης της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ και τόνισε πως η μετάλλαξη δεν αυξάνει τη μεταδοτικότητα
«Ο κορωνοϊός έχει υψηλό δείκτη μεταδοτικότητας. Μία μετάλλαξη δεν μπορεί να προσδώσει μεγαλύτερη μεταδοτικότητα» είπε χαρακτηριστικά στο OPEN και ξεκαθάρισε ότι δεν θα πρέπει να ανησυχούμε ιδιαίτερα.
«Συμβαίνουν συνεχώς μεταλλάξεις σε περιοχές που δεν έχουν ενδιαφέρον. Έχουμε την τεχνολογία και μπορούμε να φτιάξουμε και πιο στοχευμένα εμβόλια», δήλωσε. Παράλληλα, τόνισε πως «το χτίσιμο της συλλογικής ανοσίας θα κρατήσει πολλούς μήνες».
Μόσιαλος: Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας για τα εμβόλια
Την άποψη πως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας για τα εμβόλια για τον κορωνοϊό διατυπώνει ο καθηγητής του LSE, κ. Ηλίας Μόσιαλος. «Σύμφωνα με τη βρετανική αρχή δημόσιας υγείας, στο Ηνωμένο Βασίλειο και κυρίως στη Νότια Αγγλία έχει εντοπιστεί ένα νέο στέλεχος του κορωνοϊού από τον Αύγουστο - Σεπτέμβριο, με περισσότερες από 1.100 περιπτώσεις έως τις 13 Δεκεμβρίου. Υπάρχει μια απλή ερώτηση που πρέπει να απαντηθεί: έχει αλλάξει η συμπεριφορά του ιού;Είναι πολύ νωρίς και δεν γνωρίζουμε ακόμα, λένε οι ειδικοί. Είναι κάτι που πρέπει να παρακολουθείται πολύπλευρα, ώστε να κατανοήσουμε την εμφάνιση και τη διασπορά, και την επιρροή στη συμπεριφορά του ιού. Δεν σημαίνει δηλαδή πως ο ιός θα γίνει απαραίτητα πιο μεταδοτικός ή πιο μολυσματικός ή πιο επικίνδυνος. Οι ιοί αλλάζουν», σημειώνει.
«Υπάρχουν ήδη διάφορα στελέχη του ιού που κυκλοφορούν χωρίς όμως πραγματική συνέπεια. Δεν γνωρίζουμε όλες τις πιθανές αλλαγές αλλά τις παρακολουθούμε κατά το δυνατόν πιο στενά. Και ο λόγος που δεν το γνωρίζουμε είναι γιατί δεν γίνεται ανάλυση της γενετικής αλληλουχίας, στο γενετικό υλικό του ιού που φέρει κάθε φορέας που έχει κολλήσει. Είναι λοιπόν σημαντικό να μελετηθούν οι αλλαγές, για να διαπιστωθεί πειραματικά και να επιβεβαιωθεί κλινικά το αν επηρεάζουν τον τρόπο συμπεριφοράς του ιού», αναφέρει ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας και διευθυντής του κέντρου Οικονομικών της Υγείας της London School of Economics.
«Το νέο στέλεχος του ιού έχει πολλαπλές αλλαγές: είναι σημαντικό να διαπιστωθεί πειραματικά και να επιβεβαιωθεί κλινικά το αν επηρεάζουν τον τρόπο συμπεριφοράς του ιού, όπως λένε οι ερευνητές του Covid-19 Genomics UK (Cog-UK) που εντόπισαν και παρακολουθούν το νέο στέλεχος. Δεν γνωρίζουμε εάν έχει κυκλοφορήσει και εκτός Αγγλίας.
Οι ερευνητές του Cog-UK θεωρούν όμως πως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας για τη χρήση των εμβολίων. Εάν ο ιός μεταλλαχθεί σε πιο ανθεκτική μορφή, τα εμβόλια μπορούν να τροποποιηθούν για να είναι εκ νέου αποτελεσματικά. Οπως γίνεται κάθε χρόνο με το εμβόλιο της γρίπης», καταλήγει.